در نظر مارکس، مذهب تبلور مبهم و وارونۀ بی‌عدالتی اقتصادی و واقعیات مادی است.

توضیحات

تاریخ ایجاد در شنبه, 27 آذر 1400 10:46

بنابراین مسائل مذهب در غایت، رفتاری موهوم از همان مسائل موجود در جامعه است. از این‌رو، به‌وسیله ستم‌گرانی که خود موجب درد و رنج توده‌ها هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد تا درد و رنج مردم را که در اثر تنگ‌دستی و استثمار گرفتار آن می­شوند، تسکین دهد. همین اساس این گفته مارکس است که «مذهب تریاک توده هاست»!
برای مارکس، عامل اصلی تعیین‌کننده تاریخ بشریت، اقتصاد است. از دیدگاه او، بشر حتی از همان روزهای آغازین به ‌وسیله اندیشه‌های آسمانی به حرکت در نیامده، بلکه او همیشه نگران مسائل مادی بوده است، از قبیل نیاز به‌غذا و بقای خویش. این اساسی‌ترین بیان دیدگاه ماتریالیستی تاریخ است. در آغاز، مردم در کنارهم به‌صورت جمعی کار و زندگی می‌کردند. اما با گسترش کشاورزی و مالکیت خصوصی این تقسیم کار و جدایی طبقات بر اساس قدرت و ثروت شدت یافت و باعث افزایش بیش‌تر نابرابری بین بی­چیزان و ثروتمندان شد. بنابراین وجود این تضادها اجتناب‌ناپذیرند. زیرا هر طبقه بنابر کنش و واکنش متقابل درونی جامعه به‌پیش می‌رود و سرمایه‌داری نیز تکنیک جدیدی برای «استثمار ارزش اضافی» ایجاد کرده است.