افول رشته پزشکی در ایران: صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها، خطاهای پزشکی سهمیه‌ای‌ها و خطر نیاز به پزشکان خارجی!
- توضیحات
- تاریخ ایجاد در پنج شنبه, 13 آبان 1400 08:50
-در کنکور ۱۴۰۰ از میان یک میلیون و ۸۲ هزار داوطلب مجاز به انتخاب رشته، تنها ۵۲۳ هزار نفر انتخاب رشته کردند در حالی که امسال تقریبا تمامی متقاضیان کنکور می‌توانستند وارد دانشگاه شوند!
-محمد رئیس‌زاده رئيس سازمان نظام پزشکی کشور امروز پنجشنبه ۶ آبان‌ماه ۱۴۰۰ در جلسه معارفه رؤسای این سازمان نسبت به عقبگرد ۴۰ ساله در حوزه‌های پزشکی و نیاز به پزشکان خارجی و اعزام بیماران به خارج کشور هشدار داد و ابزار نگرانی کرد.
-دبیر سابق شورای عالی نظام پزشکی: «متاسفانه در ایران افرادی برای تخصصی‌ترین مسائل کشور نظر می‌دهند و تصمیم می‌گیرند که کوچکترین سابقه‌ای در آن مسائل ندارند و حاصل آن طرح‌های هزینه‌بردار و بی‌سرانجامی مثل طب سنتی و طب مکمل یا طرح پزشک خانواده و بیمه سلامت می‌شود.»
-کاهش جدی تمایل به تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های پزشکی در حالی خبرساز شده که «پزشکی» قبلا یکی از رشته‌های محبوب و شغلی با آینده و درآمد و نام و احترام به شمار می‌رفت! حالا اما درباره بی‌علاقگی جوانان به این رشته و ورود افراد سهمیه‌ای و وابسته به رانت در رشته‌های پزشکی هشدار داده می‌شود که «به نگرانی‌های مردم و افزایش خطاها و اشتباهات پزشکی دامن زده‌اند.»
پنج شنبه ۶ آبان ۱۴۰۰ برابر با ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱
رئیس سازمان نظام پزشکی نسبت به خطر عقبگرد ۴۰ ساله حوزه‌های پزشکی و فرستادن مردم به کشورهای دیگر برای درمان هشدار داد. وی این نکته را در تلاش برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی و مهاجرت بیش از ۳ هزار پزشک از ایران مطرح کرد.
محمد رئیس‌زاده رئیس سازمان نظام پزشکی کشور امروز پنجشنبه ۶ آبان‌ماه ۱۴۰۰ در جلسه معارفه رؤسای این سازمان نسبت به عقبگرد ۴۰ ساله در حوزه‌های پزشکی و نیاز به پزشکان خارجی و اعزام بیماران به خارج کشور هشدار داد و ابراز نگرانی کرد.
رئیس سازمان نظام پزشکی کشور گفت: اگر چالش‌های اساسی جامعه پزشکی به درستی درک و رفع نشود، در آینده‌ای نه‌چندان دور با یک عقبگرد ۴۰ ساله در برخی حوزه‌ها مواجه خواهیم بود.
رئیس‌زاده در حالی برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان رشته پزشکی این سخنان را مطرح کرده که بخش بزرگی از دانشجویان پزشکی و از اعضای سازمان نظام پزشکی معتقدند دانشگاه‌های پزشکی ایران فاقد امکانات برای افزایش پذیرش دانشجویان تازه هستند.
آمارهای سازمان سنجش نیز حاکیست امسال حدود نیمی از پذیرفته‌شدگان کنکور سراسری انتخاب رشته نکرده‌اند و در این میان صندلی خالی در دانشگاه‌های علوم پزشکی رو به افزایش است.
آنگونه که سازمان نظام پزشکی پارسال از موج گسترده‌ی مهاجرت پزشکان ایرانی گزارش داد، در ۱۰ ماه ابتدای سال ۱۳۹۹ نزدیک به ۳ هزار پزشک از ایران مهاجرت کرده‌اند و این بیانگر کاهش جدی تمایل پزشکان به ادامه‌ی فعالیت در سیستم نظام درمان در ایران است.
منصور کبگانیان قائم مقام ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور هم از آنچه «افول پزشکان کشور» خواند، ابراز نگرانی کرد، چرا که هم‌اکنون نیز سرانه پزشک در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه «مناسب نیست».
به گفته‌ی او، برای خروج از این بحران باید در پنج سال آینده در رشته پزشکی «سالانه ۳ هزار نفر» و در رشته دندانپزشکی «۵۰۰ نفر» به ورودی دانشگاه‌ها اضافه شود.
این در حالیست که بر اساس آمار وزارت بهداشت، شمار پزشکان کشور «۱۰۰هزار نفر» و دندانپزشکان «۲۹ هزار و ۷۰۰ نفر» و بر مبنای آمار سازمان نظام پزشکی جمعیت کل پزشکان ایران «۱۴۷ هزار نفر» است.
او همچنین از دخالت شورای عالی انقلاب فرهنگی با برگزاری جلساتی در موضوع سرانه پزشکی کشور خبر داد که
مشکلات حوزه‌های پزشکی را در مباحث مربوط به «در شرف بازنشستگی بودن پزشکان دهه ۶۰»، «مهاجرت جامعه پزشکی» و «گردشگری سلامت» دنبال می‌کنند.
به گفته‌ی قائم‌مقام ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور، میزان مطلوب پزشک در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه «۱۸۰ هزار نفر» پزشک است و «اگر بخواهیم در ۱۰ سال آینده جزو کشورهای پیشرفته باشیم… این میزان باید به ۳۰۰ هزار نفر افزایش یابد.»
تلاش شورای عالی انقلاب فرهنگی برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی در شرایطی مطرح می‌شود که نیمی از پذیرفته‌شدگان کنکور امسال انتخاب رشته نکردند و این دومین سال پیاپی است که پذیرفته‌شدگان علاقه‌ای به تحصیلات دانشگاهی نشان نمی‌دهند. پارسال نیز نزدیک به یک و نیم میلیون صندلی دانشگاه‌های ایران خالی ماند.
در کنکور ۱۴۰۰ از میان یک میلیون و ۸۲ هزار داوطلب مجاز به انتخاب رشته، تنها ۵۲۳ هزار نفر انتخاب رشته کردند در حالی که امسال تقریبا تمامی متقاضیان کنکور می‌توانستند وارد دانشگاه شوند!
آمارها می‌گوید از میان داوطلبان کنکور امسال، تنها ۱۰۰ هزار نفر شانس ورود به دانشگاه را نداشتند و بقیه با هر رتبه‌ای، می‌توانستند انتخاب رشته کنند.
بر اساس گزارش سازمان سنجش، ظرفیت دانشگاه‌های کشور اعم از سراسری و آزاد حدود یک میلیون نفر بوده و این در شرایطی است که جمعیت کل داوطلبان کنکور امسال، یک میلیون و ۱۱۲ هزار نفر بوده است.
اکنون ایران کمتر از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار دانشجو دارد اما این آمار پنج سال پیش، ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار دانشجو بود. کاهش جدی تمایل به تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های پزشکی نیز خبرساز شده است آنهم در حالی که «پزشکی» قبلا یکی از رشته‌های محبوب و شغلی با آینده و درآمد و نام و احترام به شمار می‌رفت!
پیش از اینهم معاونت آموزشی وزارت بهداشت خبر داده بود که نزدیک به ۷درصد صندلی‌های دانشگاه‌ها در رشته پزشکی خالی مانده است.
علیرضا سلیمی معاون آموزشی پژوهشی سازمان نظام پزشکی، صندلی‌های خالی رشته پزشکی را نیازمند «بازنگری عمومی و جدی» آموزش پزشکی خواند که ممکن است در کیفیت فارغ‌التحصیلان مشکل ایجاد کند. وی گفت «امیدواریم در این رابطه تصمیم‌های کلانی برای برخی رشته‌ها مثل رشته‌های مادر، تخصص داخلی، اطفال، بیهوشی و .. انجام شود چرا که اگر به این رشته‌ها توجه نشود، ممکن است در آینده با مشکلات جدی مواجه شویم.»
این مشکلات هم‌اکنون در تخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه دیده می‌شود چنانکه سلیمی می‌گوید «رشته مادر بیهوشی در دنیا جزو رشته‌های پرطرفدار و پردرآمد پزشکی است، اما در ایران مشکلات زیاد این رشته پزشکی، باعث شده رشته بیهوشی کمتر مورد توجه قرار گیرد و در نتیجه شاهد خالی ماندن ظرفیت‌های این رشته مادر باشیم و خالی ماندن صندلی‌های رشته بیهوشی در دانشگاه‌ها، زنگ خطر جدی برای نظام سلامت کشور است.»
سلیمی جمعیت متخصصان بیهوشی را ۶ هزار نفر اعلام کرد که بیش از ۵ هزار نفر از آنها در مراکز درمانی عملیات حیاتی انجام می‌دهند.
آمار بیکاری پزشکان در ایران نیز با وجود شیوع ویروس کرونا و افزایش بیماری‌های دیگر به موضوع بحث‌برانگیزی بدل شده تا حدی که برخی کارشناسان می‌گویند، با اشتغال «۵۰ تا ۶۰ هزار پزشک عمومی» که کار ندارند، بخش عمده‌ای از نیازها در پزشکی عمومی برطرف می‌شود.
ایرج خسرونیا رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در این رابطه توضیح داد: «اکنون جمعیت کشور حدود ۸۰ میلیون نفر است و ۱۳۰ هزار پزشک داریم و نسبت به کشورهای اطراف خود نه تنها پزشک کمتر نداریم بلکه تعداد پزشکان، زیاد هم است و مشکلی که وجود دارد تقسیم و مدیریت تقسیم پزشکان است چرا که اکثر پزشکان در تهران و مراکز استان‌ها جمع شده‌اند و در مناطق دیگر پزشک وجود ندارد در نتیجه استفاده بهینه از پزشکان نمی‌شود.»
رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران تاکید کرد: «اینکه تعداد دانشجو را زیاد کنیم مطلوب نیست بلکه باید بدانیم برای تربیت دانشجو به خیلی چیزها نیاز داریم. برای نمونه بیمارستان، آزمایشگاه، رادیولوژی و نظام آموزشی نیاز داریم؛ البته جاهایی مانند مراکز دانشگاه آزاد در مناطقی ایجاد شده و مثلا ۵۰ نفر جذب می‌کند در صورتی که در آنجا نه بیمار، نه آزمایشگاه و نه بیمارستان در دسترس وجود ندارد.»
محسن مصلحی دبیر سابق شورای عالی نظام پزشکی کشور درخواست افزایش ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی را «یک‌شبه و فی‌البداهه» خواند: «متاسفانه در ایران افرادی برای تخصصی‌ترین مسائل کشور نظر می‌دهند و تصمیم می‌گیرند که کوچکترین سابقه‌ای در آن مسائل ندارند».
او حاصل تصمیم‌گیری افراد غیرمتخصص را در حوزه پزشکی، «طرح‌های هزینه‌بردار و بی‌سرانجامی مثل طب سنتی و طب مکمل یا طرح پزشک خانواده و بیمه سلامت» دانست.
مصلحی علاوه بر اجرای طرح‌های نادرست در حوزه پزشکی به ورود افراد سهمیه‌ای و وابسته به رانت نیز اشاره کرد که «به نگرانی‌های مردم برای افزایش خطا و اشتباهات پزشکی دامن زده‌اند و حالا در شرایطی که زیرساخت کافی برای آموزش و تقویت مهارت پزشکان وجود ندارد، برخی چگونه موضوع افزایش ظرفیت دانشگاه‌های پزشکی را مطرح می‌کنند؟ آنهم در حالی که بسیاری از پزشکان چشم‌اندازی برای کار و تحصیل در ایران ندارند؟»
مصلحی درباره مشکلات پزشکان در ایران نیز می‌گوید «پزشکان ایرانی بعد از سال‌های طولانی تحصیل جز معدود رشته‌هایی هستند که مجبورند در سن ۴۰ سالگی تازه وارد بازار کاری شوند که حداقل‌های زندگی را از آنها سلب کرده است و به عنوان طرح به مناطقی اعزام می‌شوند که نه جای مناسبی برای زندگی دارند و نه حتی جاده ایمنی برای ترددشان وجود دارد و نه امنیت دارند و گزارش‌های زیادی از حمله به پزشکان و ضرب و شتم آنها وجود دارد.»
وی همچنین می‌گوید: «در این شرایط و در حالی که نه زیرساخت آموزشی برای پزشکان وجود دارد و نه بازار کار مناسبی در دسترس است، چگونه برخی موضوع افزایش ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی را مطرح می‌کنند؟ اگر این آقایان فکر می‌کنند که شرایط پزشکان خیلی ایده‌ال است بفرمایند که چرا تعداد زیادی از صندلی‌های پزشکی در دانشگاه‌ها خالی می‌ماند یا تعداد زیادی از پزشکان بیکار هستند یا مهاجرت می‌کنند؟»