سند دیگری از عفو بین‌الملل: میرحسین موسوی و مقامات وقت از کشتار زندانیان خبر داشتند
- توضیحات
- تاریخ ایجاد در یکشنبه, 06 مهر 1399 14:28
سازمان عفو بین‌الملل پیشتر در ۱۳ آذر ۱۳۹۷ نیز در گزارشی به مناسبت سی‌امین سالگرد اعدام زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ اعلام کرد میرحسین موسوی از وقوع اعدام‌های گسترده زندانیان با خبر بوده است.
- در تابستان سال ۱۳۶۷ حدود پنج هزار نفر از زندانیان سیاسی مخالف و منتقد جمهوری اسلامی در زندان‌های ایران اعدام شدند. مقامات جمهوری اسلامی تا کنون نه آمار مشخص این اعدام‌ها را اعلام کرده‌اند و نه حاضر به افشای محل دفن بسیاری از اعدام‌شدگان هستند.
- میرحسین موسوی و هوادارانش همواره مدعی بوده‌اند که وی از وقوع این اعدام‌ها با وجود اینکه هشت سال نخست‌وزیر خامنه‌ای و زیردست او بوده بی‌خبر بوده است
سندی رونمایی شده از سازمان عفو بین‌الملل نشان می‌دهد که مقامات جمهوری اسلامی از جمله میرحسین موسوی نخست وزیر وقت، آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس شورای عالی قضایی، وزارت خارجه و سفرای جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف از اعدام‌های گسترده سال ۶۷ اطلاع داشتند.
گوشه‌ای از آرامستان خاوران که پیکر کشته‌شدگان دهه شصت و سال ۶۷ در زندان‌های تهران را در خود جای داده است
اصلاح‌طلبان و حامیان میرحسین موسوی همواره مدعی بوده‌اند که وی از کشتار ۶۷ بی‌اطلاع بوده است اگرچه با توجه به جایگاه وی در ساختار نظام جمهوری اسلامی چنین ادعایی را نمی‌شد باور کرد.
حالا تصویر سندی از سوی رها بحرینی پژوهشگر بخش ایران در دبیرخانه سازمان عفو بین‌الملل منتشر شده است که ادعای بی‌خبری برخی مقامات وقت از جمله میرحسین موسوی را که هشت سال (آبان ۶۰ تا امرداد ۶۸ یک سال پس از مرگ خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی) نخست‌وزیر خامنه‌ای و زیر دست وی بوده است، درباره اعدام‌ها و قتل عام مخالفان در زندان‌ها را رد می‌کند.
رها بحرینی با انتشار این سند در صفحه توئیتر خود نوشته است: «اقدام فوری ۱۶ آگوست را در آرشیو عفو بین‌الملل پیدا کردیم. کشف تکان‌دهنده‌‌ی بود و نشان می‌داد که مقامات دولتی و قضایی و همینطور سفرای جمهوری اسلامی از دست‌کم ۲۵ مرداد [۶۷] در جریان اعدام‌ها قرار گرفته‌اند اما سیاست وزارت خارجه دولت موسوی انکار بود. و امروز در اوج بی‌اخلاقی می‌گویند نمی‌دانستند.»
همزمان انتشار این سند با واکنش طرفداران میرحسین موسوی و عده‌ای از اصلاح طلبان روبرو شده است. رها بحرینی ساعاتی بعد بخش‌های دیگری به توئیت خود افزود و در ادامه نوشت: «سیاست انکار، سیاست دولت موسوی پس از کشتار ۶۷ بود. محمدعلی موسوی کاردار جمهوری اسلامی در کانادا، ۱ دی ۶۷ گفت: «تنها اعدام‌هایی که صورت گرفته کشتن برای دفاع از خود حین درگیری و در جریان حمله‌ی مردادماه مجاهدین بوده است.» او اضافه کرد عفو بین‌الملل تحت تأثیر منفی بیگانگان قرار گرفته است.»
به نوشته رها بحرینی «کاردار سفارت ایران در نروژ، ۲ دی ۶۷ به حضور «ده‌ها هزار تروریست» در ایران اشاره کرد و گفت دولت موظف به «دفاع» از مردم بوده است و وقوع هرگونه «کشتار» در ایران را انکار کرد.»
این فعال حقوق بشر در ادامه افزوده است: «محمدمهدی آخوندزاده بستی، کاردار جمهوری اسلامی در لندن در پاییز ۶۷ گفت: «بعد از آتش‌بس، مخالفان با دشمن متحد شدند و به کشور رخنه کردند، بعضی به اسارت گرفته شده و بطور منصفانه محاکمه شدند و عدالت در موردشان اجرا شد.» او گزارشات عفو بین‌الملل در مورد کشتار ۶۷ را «اتهامات گستاخانه» خواند.»
در تابستان سال ۱۳۶۷ حدود پنج هزار نفر از زندانیان سیاسی در سراسر کشور که از هواداران سازمان مجاهدین خلق، فداییان خلق و حزب توده و دیگر گروه‌های سیاسی بودند در زندان‌های ایران اعدام شدند. مقامات جمهوری اسلامی نه تا کنون آمار مشخص این اعدام‌ها را اعلام کرده‌اند و نه حاضر به افشای محل دفن بسیاری از اعدام‌شدگان هستند.
بازماندگان آن دوران، اعم از زندانیان و یا خانواده‌های قربانیان با گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای از این اعدام‌ها و شیوه‌ی برخورد مقامات از جمله در زندان‌ها و محاکم شرع این جنایات ضدبشری را در گفتگوها و کتاب‌های متعدد مستند کرده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل پیشتر در ۱۳ آذر ۱۳۹۷ در گزارشی به مناسبت سی‌امین سالگرد اعدام زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ اعلام کرد مقامات و مسئولان حکومتی ایران با پنهان نگه داشتن سرنوشت و محل دفن هزاران مخالف و دگراندیش سیاسی مرتکب «جنایت علیه بشریت» شده‌اند. در این گزارش نیز تأکید شده بود که میرحسین موسوی از وقوع اعدام‌های گسترده زندانیان با خبر بوده است.
پس از انتشار آن گزارش احمد منتظری فرزند آیت‌الله حسینعلی منتظری نیز در گفتگو با وبسایت «کلمه» مدعی شد «میرحسین موسوی بی‌خبر بود» و افزود: «مهندس موسوی چند ماه پیش از حصر در نشستی به صراحت اعلام کرده بود که این اعدام‌ها جنایت بود و دولت وقت از آن بی‌اطلاع بود!»
همچنین وبسایت زیتون نیز انکار دیگری از میرحسین موسوی درباره اطلاع از کشتار ۶۷ را آورده که مربوط به دیدار او با گروهی از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی در خردادماه ۸۹ است: «حقیقت این است که بسیاری از کسانی که اعدام شدند، مجرم نبودند و اگر هم کاری کرده بودند پیش از این حکم‌شان صادر شده بود و در حال طی کردن محکومیت بودند. برخی‌ها را ما حتی می‌شناختیم، از پیش از انقلاب و پس از انقلاب، کسانی بودند که تنها کار فرهنگی می‌کردند، کتاب می‌نوشتند، شاعر بودند، نویسنده بودند. حالا مخالف هم اگر بودند نهایت فعالیت‌شان، فعالیت قلمی و فرهنگی بود، اقدام مسلحانه نکرده بودند. اصلا در قالب سازمان منافقین قرار نمی‌گرفتند. یکی از آنها از بستگان محبوبه متحدین بود که مرحوم شریعتی پیش از انقلاب متنی را درباره آنها نوشت که به «محبوبه و حسن» معروف بود. یا همین آقای احسان نراقی جزو کسانی بود که در لیست اعدام‌ها بود و ما پس از اطلاع تلاش‌های زیادی کردیم که مانع شویم و در مورد خیلی‌های دیگر هم پیگیر بودیم که البته متاسفانه کار از کار گذشته بود. آنها حکم امام را دستاویز قرار دادند و بجای مجازات مجرمان واقعی [!!] دست به یک تسویه حساب گسترده زدند که بسیاری از آنها مشمول حکم امام نمی‌شدند.»
چه کسانی از اعدام‌های تابستان ۶۷ خبر داشتند
با همه این انکارها اما سند تازه‌ی سازمان عفو بین‌الملل گویای اطلاع مقامات وقت از جمله میرحسین موسوی نخست‌وزیر خامنه‌ای از کشتار ۶۷ است. میرحسین موسوی از نخستین اعضای شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی است که از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ نخست وزیر جمهوری اسلامی بود. میرحسین موسوی در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ نامزد این انتخابات شد اما رقیب وی محمود احمدی‌نژاد از درون صندوق درآمد و بر کرسی ریاست دولت دهم نشست بجای محمد خاتمی نشست تا هشت سال بعد جای خود را به حسن روحانی بدهد.
هواداران میرحسین موسوی که در انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ به دنبال «بازگشت به دوران طلایی امام» و اجرای «اصول مغفوله‌ی قانون اساسی» بود وی را چهره‌ای اصلاح‌طلب می‌دانند که پس از اعلام نتایج آن انتخابات و اعتراضاتی که به «جنبش سبز» معروف شد، به عنوان «رهبر» این جنبش نیز معرفی می‌شد. اما جنبش سبز که مهم‌ترین شعار آن «رأی من کجاست» بود با سرکوب خونین خاموش شد و با حصر میرحسین موسوی، همسرش زهرا رهنورد (زهره کاظمی) و مهدی کروبی دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری به محاق فرو رفت. بعدا اکثر هواداران میرحسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ از نامزدی حسن روحانی حمایت کردند.