محمد بن سلمان و شی - رهبران عربستان و چین بر صلحآمیز بودن برنامه اتمی ایران و سیاست عدم مداخله ایران در کشورهای همسایه تاکید کردند
در پایان دیدار سه روزه شی جینپینگ، رئیس جمهوری چین از عربستان سعودی، دو طرف بیانیه مشترکی منتشر کردند.
در بخشی از این بیانیه، انتظارات دو کشور از ایران از جمله در زمینه حصول اطمینان از صلحآمیز بودن برنامه اتمی این کشور و رعایت موازین حسنهمجواری نیز عنوان شده و دو کشور خواهان آن شدهاند که ایران در امور کشورهای منطقه مداخله نکند.
به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی، رئیس جمهوری چین در این سفر با ملک سلمان، پادشاه، و امیر محمد بن سلمان، ولیعهد و نخست وزیر سعودی ملاقات و «در مورد راههای تحکیم و توسعه همکاری و روابط جامع راهبردی» دو کشور و «مسایل منطقهای و بینالمللی مورد علاقه مشترک» گفتگو کرد.
در جریان این سفر، پادشاه عربستان سعودی و رئیس جمهوری چین «توافقنامه همکاری جامع راهبردی» دو کشور را امضا و ابراز امیدواری کردند که «این سند باعث تعمیق و ارتقاء روابط دوجانبه شود و افقهای جدیدی را در همکاری دو کشور ایجاد کند».
بخش دیگری از این بیانیه مشترک به برنامه اتمی و روابط منطقهای ایران اختصاص دارد. در این بیانیه آمده است که در مذاکرات دو طرف «لزوم تقویت همکاری مشترک برای حصول اطمینان از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران مورد توافق قرار گرفت و آنان از ایران خواستند با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند، پیمان منع گسترش [جنگافزارهای هستهای] را رعایت کند و بر احترام به اصول حسن همجواری و خودداری از دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر اهتمام ورزد».
موضع مشترک در مورد لبنان
این بیانیه به بحران لبنان، که از زمینههای رقابت و اختلاف بین حکومتهای ایران و عربستان محسوب میشود نیز پرداخته است. در بیانیه مشترک رهبران چین و عربستان آمده است که «دو طرف نگرانی خود را در مورد امنیت، ثبات و تمامیت و وحدت ارضی لبنان مورد تاکید قرار دادند».
عربستان و چین همچنین «بر اهمیت انجام اصلاحات، گفتگو و رایزنی لازم برای اطمینان از خروج لبنان از بحران کنونی و جلوگیری از تبدیل این کشور به زادگاه تروریسم و محلی برای رشد سازمانها و گروههای تروریستی که مخل امنیت و ثبات هستند تاکید کردند و گفتند که لبنان نباید به مبدا یا گذرگاهی برای قاچاق مواد مخدر تبدیل شود».
پادشاه سعودی و رئیس جمهوری چین توافقنامه همکاری جامع راهبردی دو کشور را امضا کردند
عربستان سعودی گروه حزبالله لبنان، وابسته به جمهوری اسلامی ایران را یک سازمان تروریستی میداند. مقامات سعودی همچنین حزبالله را متهم کردهاند که به منظور کسب درآمد، به تولید و ارسال مواد مخدر و روانگردان به عربستان از جمله با اختفای آنها در محموله کالاهای صادراتی لبنان مبادرت میکند و برای قاچاق مواد مخدر که گفته میشود در سوریه تولید میشود تسهیلات لازم را فراهم میآورد.
حزبالله این اتهامات را رد کرده است.
همسویی در یمن
بخشی از بیانیه مشترک عربستان و چین به رویکرد دو کشور نسبت به جنگ داخلی یمن اختصاص دارد. این جنگ از سال ۲۰۱۴ با تسلط گروه حوثیهای تحت حمایت ایران بر پایتخت و سپس برکنار کردن عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور، آغاز شد و با دخالت نظامی ائتلاف به رهبری عربستان در حمایت از دولت یمن به درگیری نیابتی بین حکومتهای عربستان و ایران منجر شده است.
در جریان جنگ و به خصوص در نتیجه بمبارانهای هوایی عربستان، چند هزار نفر جان خود را از دست دادهاند و خسارات گستردهای به اقتصاد یمن، که فقیرترین کشور منطقه است، وارد آمده است.
این بیانیه گفته است که در مورد بحران یمن «طرف چینی از ابتکار پادشاهی سعودی برای پایان دادن به جنگ و تلاشها و ابتکارات متعدد این کشور جهت ترغیب گفتوگوهای بین یمنی قدردانی کرد».
در ادامه آمده است که «دو طرف بر اهمیت حمایت از شورای رهبری ریاست جمهوری یمن جهت تواناسازی آن برای ایفای وظایف خود و دستیابی به راه حل سیاسی در چارچوب ابتکار شورای همکاری خلیج فارس و سازوکارهای اجرایی آن تاکید کردند». در ماه آوریل امسال، عبد ربه منصور هادی از سمت ریاست جمهوری یمن کناره گرفت و اختیارات این نهاد را به شورای رهبری یمن واگذار کرد.
در حالیکه ایران دولت حوثیها را به رسمیت شناخته و با آن سفیر مبادله کرده است، جامعه جهانی دولت تحت حمایت عربستان را به عنوان دولت قانونی یمن به رسمیت میشناسد و با آن مراودات دیپلماتیک دارد.
ابراهیم رئیسی و نماینده ویژه دولت نجات ملی (حوثیهای) یمن - ایران و عربستان طرفهای مقابل در جنگ یمن را به رسمیت میشناسند
در مورد یمن، دو طرف خواستار رعایت قطعنامه شماره ۲۲۱۶ شورای امنیت شدند. این قطعنامه که در سال ۲۰۱۵ صادر شد از حوثیها خواسته است که مناطقی از یمن را که تحت تسلط دارند تخلیه و آنها را به دولت یمن پس بدهند و مانع از فعالیت دولت قانونی یمن نشوند. حوثیها از اجرای این قطعنامه خودداری ورزیدند.
عربستان و چین «همچنین بر اهمیت تعهد حوثیها به آتشبس، همکاری آنها با فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن و تعامل جدی با ابتکارات و تلاش برای صلح به منظور دستیابی به راه حل سیاسی پایدار و جامع برای بحران این کشور تاکید ورزیدند». طرف چینی از «کمکهای بشردوستانه عربستان برای مردم یمن که از طریق مرکز کمک و تسهیلات ملک سلمان و برنامه دولت سعودی برای توسعه و بازسازی یمن اعطا میشود» قدردانی کرد.
لزوم کمک بشردوستانه به افغانستان
بخش دیگری از این بیانیه به وضعیت افغانستان اختصاص دارد و دو طرف «بر اهمیت حمایت از تلاش برای دستیابی به امنیت و ثبات در افغانستان تاکید کردند تا اطمینان حاصل شود که افغانستان به پناهگاه گروههای تروریستی و افراطی تبدیل نخواهد شد». آنان همچنین خواستار تلاش جهانی برای کمکرسانی به مردم افغانستان شدند.
عربستان سعودی در سال ۱۹۹۰ (نوزده سال پس از ایران) جمهوری خلق چین را به عنوان دولت قانونی چین به رسمیت شناخت. از زمان جنگ دوم تا آن سال، عربستان سعودی با جمهوری چین ملی - تایوان - روابط سیاسی داشت.
همکاریهای اقتصادی بین جمهوری خلق چین و عربستان سعودی به خصوص در صنعت اکتشاف نفت از سال ۱۹۹۹ آغاز شد. عربستان همچنین از خریداران بعضی تجهیزات و تسلیحات نظامی چین نیز بوده است. در سال ۲۰۱۹، دو کشور یک رزمایش دریایی مشترک برگزار کردند.
سفر شی جینپینگ به عربستان به عنوان گامی در جهت حضور گستردهتر چین در منطقه خاورمیانه و همچنین تلاش عربستان سعودی برای همکاری گستردهتر اقتصادی با دومین اقتصاد بزرگ جهان در راستای برنامه رهبری کنونی آن کشور برای تنوع بخشیدن به روابط با قدرتهای جهانی تعبیر شده است.
عربستان همکاری با چین را برای تحقق بخشیدن به برنامه توسعه اقتصادی جاهطلبانه خود مفید میداند و چین نیز میکوشد سهم خود در بازار مهم عربستان و کشورهای عرب منطقه خلیج فارس را افزایش دهد.