ابراهیم رئیسی بابت آمریت در کشتار دستهجمعی زندانیان سیاسی در ایران در سال 1988، توسط واشینگتن مورد تحریم قرار گرفته است
سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران روز جمعه ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار شد. در جایی که ۵۹۲ داوطلب برای حضور در این انتخابات ثبت نام کرده بودند، شورای نگهبان تنها صلاحیت هفت نفر را برای نامزدی تایید و مابقی، از جمله رئیسجمهور اسبق محمود احمدینژاد و رئیس سابق مجلس علی لاریجانی، را رد صلاحیت کرد.
برآوردهای داخلی و خارجی این است که کاندید نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، ابراهیم رئیسی، به عنوان رئیسجمهور بعدی ایران معرفی میشود.
خبرگزاریهای بینالمللی، با نظر به تنگتر شدن حلقه قدرت در جمهوری اسلامی، گستردهتر شدن توسعهطلبی رژیم ایران در خاورمیانه و تشدید رویاروییاش با غرب، و هرچه بیشتر نادیده گرفتن خواستههای مردم ایران برای آزادی و دموکراسی، این انتخابات ریاستجمهوری را یکی از بیمعنیترین انتخاباتها در تاریخ جمهوری اسلامی معرفی کرده و آن را نمود سقوط هرچه بیشتر ایران به قعر دیکتاتوری دانستند.
تنگتر شدن حلقه قدرت
«سیانان»، با تاکید بر تنگتر شدن حلقه قدرت در ایران تیتر زد: «ایرانیان پای صندوقهایی میروند که یک رئیس جمهور فوق محافظهکار از آنها درمیآید». این شبکه در گزارشی افزود که صرف نظر از اینکه چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، در نظام سیاسی ایران این رهبر است که حرف آخر را در همه امور مهم حکومتی میزند.
تحلیلگران به «سیانان» گفتهاند که پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری روز جمعه میتواند زمینه را برای رسیدن وی به مقام رهبری بعدی جمهوری اسلامی فراهم کند.
با نظر به این مسائل، به گزارش «سیانان»، بسیاری از ایرانیان حاضر نشدند پای صندوقهای رایگیری بروند، چرا که از روند مهندسی اساسی انتخابات، كه علیرغم خواست عمومی برای دموکراسی، به تقویت هرچه بیشتر قدرت حاكمان تندروی كشور میانجامد، ناامید هستند.
رئيسی
آینده نظام
«آسوشییتدپرس» نیز روی انتقال قدرت به نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرده و تیتر زد: «ایرانیان در انتخاباتی که به نفع تندروهاست رای میدهند». بنا به این گزارش، هر کسی که رئیسجمهور شود، احتمالاً دو دوره چهارساله در مصدر کار خواهد بود، و بنابراین ممکن است در یکی از حیاتیترین لحظات عمر حکومت، یعنی گذار از رهبر فعلی به رهبر بعدی نظام، در راس هدایت کشور قرار بگیرد. در حال حاضر، گمانهزنیها مبنی بر اینکه رئیسی ممکن است به همراه مجتبی، پسر خامنهای، مدعی این موقعیت باشد، افزایش یافته است.
«آسوشییتدپرس» نتیجه میگیرد که حکومت ایران در وضعیت استحاله از یک «جمهوری اسلامی»، یعنی حکومتی با یک رئیسجمهوری منتخب که تحت نظارت رهبری عالیمقام امور کشور را تمشیت میکند، به «حکومت اسلامی» است که در آن رهبر، که همین الان هم حرف آخر را در باب تمام امور مهم کشور میزند، جایگاه اجرایی را خود هرچه بیشتر در دست میگیرد.
مردم ایران بازندهاند
«سیانبیسی» نیز با تاکید بر اینکه مردم در این انتخابات هیچکارهاند و نقشی در تعیین سرنوشت خود ندارند، تیتر زد: «فارغ از اینکه چه کسی در انتخابات ایران برنده شود، مردم ایران حتما بازنده خواهند بود».
به گزارش «سیانبیسی»، ابراهیم رئیسی، در صورت انتخاب، اولین رئیس جمهوری ایران خواهد بود که حتی قبل از ورود به نهاد ریاستجمهوری در میدان پاستور، بابت آمریت در کشتار دستهجمعی زندانیان سیاسی در ایران در سال 1988، توسط واشینگتن مورد تحریم قرار گرفته است.
«بیبیسی» انگلیسی همچون همتای فارسیزبان خود نسبت به نارضایتی مردمی از وضعیت انتخابات در ایران محافظهکارانه برخورد کرد، و تلاش کرد نقش «رد صلاحیت» اصلاحطلبان توسط شورای نگهبان را برجسته کند، با این تیتر که «ایرانیان در انتخاباتی پای صندوق میروند که رد صلاحیتها آن را خراب کرده است».
با این وجود، با نقل قول از «آسوشییتدپرس»، «بیبیسی» نیز به طور گذرا به سرخوردگی عمومی اشاره کرد: «یک مغازهدار تهرانی گفت که چه او رأی بدهد یا ندهد، پیش پیش یکی را انتخاب کردهاند. به گفته وی، این انتخابات فقط نمایشی است برای رسانهها.»
قاضی تندرو
«رویترز»، طبق روال همیشگی که رویکردی خنثی نسبت به مسائل ایران اتخاذ میکند، تیتر زد: «ایرانیان در انتخابات ریاستجمهوری رای میدهند». در این گزارش همچنین آمده است: «ایرانیان در انتخاباتی که انتظار میرود قاضی تندرو تحریمشده توسط ایالات متحده را به ریاستجمهوری برساند رای دادند.»
«رویترز»افزود: «بسیاری احتمالاً در واکنش به مشکلات اقتصادی، انتخابات را نادیده میگیرند و به همراه منتقدان داخلی و خارجی آن را تحریم میکنند.»
«بلومبرگ» روی تاثیر انتخابات ریاستجمهوری ایران بر مذاکرات وین برای احیاء توافق هستهای ۲۰۱۵ موسوم به «برجام» تمرکز کرد و تیتر زد: «انتخابات، مذاکرات هستهای را تا تابستان عقب خواهد انداخت».
دو دیپلمات ارشد غربی حاضر در روند مذاکرات به «بلومبرگ» گفتند که گفتگوهای وین میان ایران با قدرتهای جهانی احتمالاً تا تابستان ادامه خواهد داشت. به گفته آنها، تغییر رئیسجمهور ایران تاثیری بر روند این گفتگوها نخواهد گذاشت، زیرا رهبر ایران علی خامنهای به این مذاکرات چراغ سبز نشان داده است.
«فاکس نیوز» نیز به شیوه خود روی ارتباط انتخابات ریاستجمهوری با مذاکرات هستهای تمرکز کرد و تیتر زد: «همچنانکه معترضان به بایدن اصرار میکنند از احیاء توافق هستهای خودداری کند، درخواستها برای تحریم انتخابات ایران اوج میگیرد».
به گزارش «فاکس نیوز»، گزارشها از درون ایران ناخرسندی رو به رشد نسبت به انتخابات مهندسیشده را ترسیم میکنند. فیلمها معترضان را نشان میدهد که پوسترهای رئیس جمهوری احتمالی، ابراهیم رئیسی، را آتش میزنند یا پاره میکند.
«فاکس نیوز» درباره انتخابات با تعدادی از ایرانیان داخل کشور هم صحبت کرده است. یکی گفته: «ما از آقای بایدن انتظار داریم که حقوق بشر مردم ایران را فدای معاملات سیاسی زودگذر نکند، و هیچ گونه پشتیبانی از این رژیم که باعث استحکام دیکتاتوریاش بشود نکند.»
یکی دیگر اینطور گفته که «ما از پرزیدنت بایدن میخواهیم که صدای مردم را بشنود و در کنار مردم ایران بایستد. مردم آنچه را که میخواستند در خیابانها فریاد زدند و نشان دادند.»
دیگری نیز با یادآوری اینکه تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل ممکن است در اثر مذاکرات هستهای از روی رژیم ایران برداشته شود، به «فاکس نیوز» گفته: «هر دلاری که به دست رژیم میرسد، به ابزاری برای اِعمال ظلم بیشتر در ایران و تامین تروریسم در سایر کشورها تبدیل میشود. حتی یک دلار هم خرج آسایش مردم نمیشود.»
نرخ مشارکت پایین
«گاردین» با تاکید بر اهمیت میزان مشارکت مردمی در این انتخابات برای جمهوری اسلامی تیتر زد: «مشارکت پایین در انتخابات میتواند رژیم ایران را با مشکل مواجه کند». این روزنامه که معمولا رویکرد مثبتی به رژیم ایران دارد، این انتخابات را «یکی از مهندسیشدهترین انتخابات در تاریخ جمهوری اسلامی» نامید.
«گاردین» معتقد است که دلیل مهندسی بنیادی انتخابات ریاستجمهوری این بوده که رهبر جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است که ایران بالاخره باید وارد فاز سوم «حکومت اسلامی» بشود، که به معنای تنگتر شدن حلقه قدرت و تصفیه مقامات ارشد رژیم است.
«گاردین» تیزبینانه اشاره میکند که به نظر میرسد که رهبر جمهوری اسلامی مذاکرات وین برای احیاء برجام را تا به حال معطل نگهداشته تا اصطلاحطلبان نتوانند از لغو تحریمهای آمریکا به عنوان ابزار تبلیغات انتخاباتی استفاده کنند.
در نهایت، «نیویورک تایمز» روی جنبه انسانی فرایند سیاسی حاضر و نقش فعال مردم ایران در مقابله با نمایش انتخاباتی جمهوری اسلامی تمرکز کرده و تیتر زده است: «’رای ندهید!’ ایرانیان جانشان به لبشان رسیده است».
با نظر به فیلمهایی که از اعتراضات مردمی به روند مهندسیشدهٔ انتخابات در ایران منتشر میشود، «نیویورک تایمز» جسارت معترضان را تحسین میکند و میگوید «در کشوری با حکومتی اقتدارگرا که رهبرانش به ندرت نمایش آشکار مخالفت را تحمل میکنند، ایرانیان بی هیچ هراسی حرف از تحریم انتخابات میزنند.»
«نیویورک تایمز» از مردم ایران نقل میکند که ایرانیان جانشان به لبشان رسیده است. در ثانی، رای دادن چه فایدهای دارد هنگامی که نتیجهاش پیشاپیش مشخص است؟