به نظر دنیای عرب، بحران اوکراین «یک جنگ بین قدرت ها است»

توضیحات

تاریخ ایجاد در سه شنبه, 24 اسفند 1400 06:17

با آن که جنگ اوکراین نقطه عطفی در سیاست بین المللی است،در دنیای غرب و دنیای عرب به یک چشم به آن نگاه نمی شود. مصاحبه با اولویه روآ، سیاست شناس:
خدیجه محسن- فینان: پس از جنگ جهانی دوم، هیچ جنگی چنین موج شوکی ایجاد نکرده است. اهمیت بسیج در اروپا و کشورهای دیگر را چگونه توضیح می دهید؟

اولیویه روآ: توضیح این بسیج در رفتار و تندروی ولادیمیر پوتین است، چون در نهایت او هیچ گونه مذاکره ای پیشنهاد نمی کند و فقط خواهان تسلیم طرف است بدون آن که حدود تهاجم خود را تعریف کند. او می توانست بگوید که مسئله بر سر الحاق لوهانسک و دونتسک، دو جمهوری خود مستقل خوانده است، می توانست خواهان به رسمیت شناخته شدن کریمه توسط غرب و انصراف اوکراین از پیوستن به «ناتو» شود. اما، او پیش می رود بدون آن که بگوید به کجا می رود و دشمن و هدفی که دارد را تعریف نمی کند و این چیزی است که موجب ترس اروپایی ها می شود.

به نظر بسیاری از ناظران و کارشناسان روابط بین المللی، او آزاد گذاشته شد که در سال ۲۰۰۸ به گرجستان و در سال ۲۰۱۴ به کریمه حمله کند و اکنون هیچ دلیلی برای توقف ندارد. این تجزیه و تحلیل خیلی نادرست نیست زیرا به شکلی غیرقابل انکار تندروی پوتین دیده می شود. برخی می گویند که پوتین دیوانه، جاه طلب و خودبزرگ بین است. این صفات را نمی توان نادیده انگاشت. او نظامی ایجاد کرده که در آن تنها یک فرد تصمیم گیرنده است. اطراف او را مجریانی گرفته اند که هیچ کنترل خارجی ای بر عملکرد او ندارند و از نظر او، تنها چیزی که به حساب می آید تناسب قوا است، تناسب قوائی که می باید همیشه به نفع او باشد. او ناگهان اعلام می کند که می تواند دست به حمله اتمی بزند. بنابراین موضوعی برای گفتگو نیست.

با توجه به عملکرد و رفتار او، چه مرجعی جز «ناتو» از اروپا حفاظت می کند ؟ این قابل درک است زیرا رییس جمهوری جو بایدن تصمیمی خیلی سخت گرفته است. کسی نمی داند که اگر رییس جمهوری پیشین، دونالد ترامپ به جای او بود چه تصمیمی می گرفت، اما با تصمیم بایدن زمان به دوران اتحاد شوروی بازمی گردد که در آن بازدارندگی مانع بروز جنگ می شد یا آن را در سطح محلی یا محدود نگه می داشت. با این همه، پوتین این را نمی گوید، او می گوید: «ما به هدف هایمان خواهیم رسید»، بدون آن که تصریح کند که این هدف ها چیست ؟ به عنوان نمونه، هنگامی که او می گوید: «هدف ما ازبین بردن نازی ها در کی یف است»، افکار عمومی اروپایی احمق نیست و همه می دانند که در کی یف نازی ای وجود ندارد و رژیم ولودیمیر زلنسکی نازی نیست و خود او و نخست وزیرش هردو یهودی هستند. به پوتین به چشم یک دیوانه نگاه می شود و او دیوانه است. دیوانگی او همه دنیا را می ترساند. لهستانی ها و مولداوی ها خود را در معرض تهدید حس می کنند، مجارها در فاصله کمی دورتر قرار دارند. سوئدی ها و فنلاندی ها تازه به این پی برده اند که در بیرون از «ناتو» ماندن نه تنها از آنها حفاظت نمی کند بلکه موضوع به عکس است. چندین سال است که فشار روسیه بر سوئد وارد می شود. پوتین موفق شده اروپا و به ویژه اروپای نظامی را تغییر شکل دهد. چرخش بزرگ را آلمان انجام داده که تصمیم به تقویت تسلیحاتی خود گرفته است.

این امر می تواند متناقض به نظر آید زیرا از یک سو کشورهایی هستند که حول محور ارزش های اروپای غربی (اروپای بروکسل) جمع شده اند و از سوی دیگر، رژیم های غیر لیبرالی مانند لهستان و مجارستان وجود دارند. تناقض در این است که لهستان در زمینه غیرلیبرال بودن (ایده های محافظه کارانه مانند جرم انگاری همجنس گرایی) خیلی به پوتین نزدیک است، اما در عرصه راهبردی لهستانی ها – اعم از راست یا چپ- می دانند که روسیه مهم ترین دشمن آنها است. بنابراین، پوتین به شکلی لهستانی ها را وامی دارد که راهی برای توافق با بروکسل بیابند.

در مسکو، دیگر مدیریت جمعی وجود ندارد
خدیجه محسن- فینان: این دشمن چگونه تعریف می شود؟

اولیویه روآ: پوتین می گوید دشمن کسی است که با بازسازی امپراتوری روسیه مخالفت می کند، و آنهایی که مخالفت می کنند همان هایی هستند که آن را ازبین برده اند. زخم بزرگ پوتین فروریختن دیوار برلن است، بنابرای انتقام خود را درباره آن دوران می گیرد و چیزی درباره این که فضای پیمان ورشو چه خواهد بود نمی گوید، اما به محض آن که به یک فضای روس شکل می دهد، دلیلی وجود ندارد که فضای حفاظت شده ای نسازد که در آن «غربی ها» را تا حد ممکن به عقب براند. این کار می تواند از راه بی طرف کردن یا «فنلاندی سازی» حکومت های همسایه باشد. چنین طرحی شاید بازگشت به عقب به نظر آید، اما تفاوت ها با گذشته مهم است. امروز پوتین تنها است، تزار است. درحالی که اتحاد شوروی یک نظام جمعی بود. در آن زمان، «دفتر سیاسی» ای وجود داشت که نیکیتا خروشچف را کنار نهاد چون مسئله کوبا را بد مدیریت کرده بود و میخاییل گورباچف ارتقاء یافت چون آنها امیدوار بودند که او بتواند نظام سیاسی را نجات دهد. مزیت وجود یک حزب سیاسی – حتی دیکتاتوری و ایدیولوژیک- این بود که مرجعی برای بحث و گفتگو وجود داشت. امروز، شورای امنیت روسیه تشکیل شده از پوتین و ۱۰ تن دیگر است، ولی آن افراد حرفی برای گفتن ندارند ، درصورتی که در حزب کمونیست، جناح هایی منطقه ای، اتحادها و افرادی با شخصیت های قوی وجود داشتند... پس از ژوزف استالین، دیکتاتوری وجود نداشت و مرد نیرومند نظام توسط یک گروه نخبه اداره می شد. این مدیریت جمعی در رأس قدرت دیگر وجود ندارد.