چگونه حمله هوایی اسرائیل، یک کارخانه محل نگهداری مهمات و مونتاژ تسلیحات در غرب سوریه را منهدم کرد؟ بابک تقوایی کارشناس نظامی و دفاعی چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ برابر با ۵ مه ۲۰۲۱ ۸:۳۰ ساعت ۲:۴۵ بامداد چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت، جنگنده‌های اف-۱۶آی از اسکادران
- توضیحات
- تاریخ ایجاد در پنج شنبه, 16 ارديبهشت 1400 09:20
چگونه حمله هوایی اسرائیل، یک کارخانه محل نگهداری مهمات و مونتاژ تسلیحات در غرب سوریه را منهدم کرد؟
بابک تقوایی کارشناس نظامی و دفاعی چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰
ساعت ۲:۴۵ بامداد چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت، جنگنده‌های اف-۱۶آی از اسکادران ۱۰۷ نیروی هوایی اسرائیل از پایگاه هوایی هاتزریم به پرواز درآمدند و یک کارخانه را در منطقه جبله در مجاورت پایگاه هوایی حمیمیم نیروی هوایی روسیه واقع در ۱۸ کیلومتری جنوب غرب لاذقیه در غرب سوریه و همچنین یک پایگاه نظامی ارتش سوریه در نزدیکی روستای دیر شمیل منطقه مصیاف را مورد هدف قرار دادند. با توجه به فاصله اندک کارخانه مورد هدف در جبله با پایگاه‌های نیروی هوایی و دریایی روسیه و واکنش نشان ندادن سایت‌های پدافندی نیروی هوافضای روسیه مستقر در این منطقه، مشخص است که نیروی دفاعی اسرائیل، همتایان روس خود را پیش از انجام این عملیات خبردار کرده است.
۴۰ دقیقه پس از این حمله هوایی، خبرگزاری رسمی دولتی سوریه، سانا، مدعی شد که حمله هوایی نیروی هوایی اسرائیل علیه یک کارخانه تولید محصولات پلاستیکی در حومه لاذقیه صورت گرفته؛ مکانی که هیچ سلاحی در آن نگهداری نمی‌شده است. آن‌ها همچنین از کشته شدن یکی از کارگران کارخانه در این حمله هوایی خبر دادند. ادعای سانا درباره غیرنظامی بودن کارخانه مورد هدف، در حالی بیان می‌شود که در فیلم‌هایی که مردم محلی تهیه کرده‌اند، صدای چندین انفجار کوچک پس از حمله هوایی به گوش می‌رسد؛ انفجارهای ناشی از سوختن مواد منفجره و تسلیحاتی که در این کارخانه نگهداری می‌شدند.
بیش از دو سال است که سپاه قدس برخی تسلیحات و تجهیزات موردنیاز برای تولید و ساخت موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و راکت‌های هدایت توپخانه‌ای خود را از جنوب سوریه و همچنین حومه دمشق، به منطقه لاذقیه سوریه منتقل کرده است؛ با این امید که زیر چتر حفاظتی سامانه‌های پدافند هوایی نیروی هوافضای روسیه که از پایگاه هوایی حمیمیم و بندر طارطوس محافظت می‌کنند باشند و از گزند حملات هوایی اسرائیل در امان بمانند. اما برخلاف انتظار آنان، نیروی هوایی اسرائیل سالیانه کارخانه و انبارهای مهمات مورد استفاده سپاه قدس در این منطقه را مورد هدف حملات هوایی قرار می‌دهد؛ حملاتی که بدون چراغ سبز روسیه ممکن نیست و نخواهد بود.
کدام جنگنده‌های نیروی هوایی اسرائیل در حمله به حومه لاذقیه و منطقه مصیاف شرکت داشتند؟
جنگنده‌های ضربتی اف-۱۶ آی سوفا ) از اسکادران ۱۰۷ موسوم به «شوالیه‌های دم نارنجی»، مستقر در پایگاه هوایی هاتزریم، در این حمله هوایی نقش مهمی ایفا کردند. این احتمال وجود دارد که جنگنده‌های ضربتی اف-۱۵ آی رآم ( اسکادران۶۹ موسوم به «چکش‌ها» هم در این عملیات شرکت داشته باشند.
برای پشتیبانی از حمله هوایی این جنگنده‌ها، اسکادران ۱۲۲ نیروی هوایی اسرائیل، یک فروند هواپیمای هشدار زودهنگام هوابرد و پست فرماندهی پرنده «گالف استریم جی-۵۵۰ ناچشون ایتام» و همچنین یک فروند هواپیمای شنود رادیویی و الکترونیکی «گالف استریم جی-۵۰۰ ناچشون شاویت»را از پایگاه هوایی نواتیم به پرواز درآورد.
جنگنده‌های اسرائیلی که به کارخانه موردنظر حمله کردند، پس از پرواز در ارتفاع پست بر فراز شرق دریای مدیترانه، خود را به سواحل سوریه رساندند و پس از ارتفاع گرفتن، بمب‌های نقطه زن خود را روی کارخانه رها کردند و بی هیچ مشکلی از جانب سایت‌های پدافندی نیروی هوافضای روسیه، حریم هوایی سوریه را ترک کردند و اسرائیل بازگشتند. هواپیماهای ایتام و شاویت نیز با رصد حریم هوایی سوریه و شنود مکالمات رادیویی و تلفنی مقامات و فرماندهان نظامی ارتش سوریه و همچنین واحدهای مختلف نیروی هوایی و دفاع هوایی، عملکرد و واکنش‌ها به این حمله هوایی را بررسی کردند.
به احتمال زیاد همچون حملات گذشته نیروی هوایی اسرائیل به سوریه، جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵ آی ادیر و جنگنده‌های برتری هوایی اف-۱۵آ و سی باز این نیرو، در حین انجام عملیات و پس از آن، به گشت هوایی بر فراز شرق دریای مدیترانه و آسمان شمال اسرائیل پرداخته‌اند تا در صورت برخاستن جنگنده‌های میگ۲۹ نیروی هوایی سوریه برای رهگیری جنگنده‌های اسرائیلی، آن‌ها را ساقط کنند.
همانطور که در بالا ذکر شد به نظر می‌رسد که اف-۱۶ آی‌های اسرائیلی از بمب‌های نقطه‌زن قطر کوچک برای انهدام کارخانه موردنظر در نزدیکی لاذیقه استفاده کرده باشند؛ در حالی که به نظر می‌رسد سایر اهداف از جمله یک انبار مهمات سپاه قدس واقع در پادگان نیروی زمینی ارتش سوریه در نزدیکی روستای دیر شمیل در منطقه مصیاف، با استفاده از موشک‌های کروز دلیله هدف گرفته شده باشد.
نقشه رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۱ یونان در آماده‌سازی خلبانان شرکت‌کننده در این حمله هوایی
پیش از حمله بامداد چهارشنبه نیروی هوایی اسرائیل، خلبانان و افسران کنترل کننده تسلیحات هواپیماهای جنگنده اف-۱۶ آی سوفا و اف-۱۵آی رام اسکادران‌های ۶۹ و ۱۰۷ نیروی هوایی اسرائیل، در روزهای ۳۰ فروردین تا اول اردیبهشت ۱۴۰۰ (۱۹ تا ۲۱ آوریل ۲۰۲۱)، در رزمایش ارابه‌ران-۲۰۲۱ شرکت کردند تا خود را برای انجام این عملیات آماده کنند. پس از شرکت در رزمایش، این جنگنده‌ها و خلبانان به منظور انجام حمله هوایی در تاریخ ۲۲ آوریل ۲۰۲۱ برابر با دوم اردیبهشت ۱۴۰۰ آماده شدند؛ حمله‌ای که به دلایل اعلام‌نشده به تاخیر افتاد و سرانجام در بامداد چهارشنبه انجام شد.
در جریان آن رزمایش، جنگنده‌های اف-۱۵آی و اف-۱۶آی نیروی هوایی اسرائیل پس از پرواز در ارتفاع ۵۰۰ پایی بر فراز دریای مدیترانه، حمله هوایی به یک میدان تیر نیروی هوایی یونان در منطقه کالاماتا که یک سامانه پدافند موشکی اس-۳۰۰ پی ام یو-۱ مشابه به سامانه اس-۳۰۰ پی اِم-۲نیروی پدافند هوایی ارتش سوریه از آن محافظت می‌کرد را شبیه‌سازی کردند. در جریان این حمله هوایی، افسران کنترل‌کننده تسلیحات در کابین عقب این جنگنده‌ها، اقدامات جنگ الکترونیک برای محافظت از خود و جنگنده‌‌هایشان در برابر اقدامات سایت پدافندی نیروی هوایی یونان را شبیه‌سازی کردند.
چرا سایت‌های پدافندی روسیه مانع جنگنده‌های اسرائیلی نمی‌شوند؟
همچون سایر حملات هوایی نیروی هوایی اسرائیل به سوریه، در جریان حمله بامداد چهارشنبه، سایت‌های پدافندی نیروی پدافند هوایی ارتش عربی سوریه با شلیک موشک‌های زمین به هوا به سمت اهداف پرنده کاذب روی صفحات رادار که توسط سامانه‌های جنگ الکترونیک جنگنده‌های اسرائیلی انجام شد، سعی کردند از انجام این حمله هوایی جلوگیری کنند اما باز هم موفق به انجام آن نشدند.
یکی از دو واحد سامانه پدافند موشکی زمین به هوای برد بلند اس-۳۰۰ پی ام-۲ نیروی پدافند هوایی ارتش عربی سوریه که در منطقه مصیاف به حالت آماده‌باش قرار دارد، نیز با هواپیماهای اسرائیلی و موشک‌های کروزشان درگیر نشد و عمده موشک‌های زمین به هوای شلیک‌شده سایت‌های پدافندی ارتش عربی سوریه، به سامانه‌های قدیمی چون اس-۱۲۵ پِچورا و یا سامانه‌های پدافند موشکی ارتفاع کم پنتسیر اس۱ و اس۲ئی تعلق داشتند.
سامانه‌های پدافند موشکی برد کوتاه تور ام۲، پنتسیر اس۲ و همچنین برد بلند اس-۴۰۰ که در حال حاضر از پایگاه‌های ارتش روسیه در لاذیقه و طارطوس محافظت می‌کنند نیز به این حمله هوایی، کوچکترین واکنشی نشان ندادند؛ امری که می‌تواند به چراغ سبز ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای حمله هوایی به اهداف مربوط به ایران مرتبط باشد. به نظر می‌رسد ممانعت نکردن روسیه از انجام حملات هوایی اسرائیل به مناطق غربی سوریه به خصوص در نزدیکی لاذیقه و طارطوس، در نارضایتی دولتمردان روسیه از اقدامات خصمانه سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن در سوریه علیه اسرائیل، ریشه دارند.
نیروی هوایی اسرائیل بار دیگر موفق شد تا در یک عملیات پیچیده هوایی، چند سایت نظامی مورد استفاده شبه‌نظامیان سپاه قدس در سوریه را با چراغ سبز روسیه هدف قرار دهد؛ بدون این که سامانه‌های پدافندی ارتش روسیه برای جنگنده‌های اسرائیلی مزاحمتی ایجاد کنند. این حمله هوایی بار دیگر به فرماندهان سپاه قدس ثابت کرد که انتقال تجهیزات و تسلیحات و کارگاه‌های توسعه و ساخت مهمات به مناطقی واقع در مجاورت پایگاه هوایی حمیمیم نیروی هوایی روسیه، نمی‌تواند آن‌ها را از حملات نیروی هوایی اسرائیل مصون بدارد.