معاون رئیس جمهوری: اجازه فروش یک قطره نفت را هم به ایران نمی‌دهند
- توضیحات
- تاریخ ایجاد در شنبه, 15 شهریور 1399 09:05
نوبخت می‌گوید شدیدترین مرحله تحریم "نفت در برابر غذا" است اما الان به ایران اجازه نمی‌دهند یک قطره نفت بفروشد. رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته در شرایط کنونی اگر نفتی هم به فروش برسد "امکان تبادل مالی" وجود ندارد.
محمد باقر نوبخت، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی چنان ابعادی دارد که برای دیگر کشورها کارساز است، اما ملت ایران "با قدرت و بزرگی" آنها را پشت سر میگذارد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا نوبخت روز پنجشنبه ۱۳ شهریور در نشست اعضای شورای توسعه و برنامهریزی همدان گفت: «شدیدترین مرحله تحریم نفت در برابر غذا بود اما الان در شرایطی هستیم که این بی‌انصاف‌ها و دژخیمان حتی برای غذا و دارو اجازه فروش یک قطره نفت را نمی‌دهند.»
آمریکا اردیبهشت ۹۷ و پس از خروج از توافق هسته‌ای تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال کرد اما برای برخی مشتریان نفت و گاز ایران به شرط کاهش خرید معافیت‌هایی قائل شد.
معافیت‌های مشتریان نفت و گاز ایران از نخستین سالروز خروج آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دیگر تمدید نشد. واشنگتن هدف خود را وارد کردن فشار حداکثری به ایران برای کشاندن آن به پای میز مذاکره و دست یافتن به یک توافق جامع عنوان می‌کند.
اعتراف معاون روحانی به موفقیت ترامپ
رئیس جمهوری آمریکا دونالد ترامپ بارها گفته تحریم‌ها را چنان تشدید می‌کند که صادرات نفت ایران به صفر برسد. مسئولان ایران همواره ادعا کرده‌اند این کار ناممکن است اما معاون حسن روحانی روز پنجشنبه اعتراف کرد که این اتفاق رخ داده است.
جمهوری اسلامی با لغو معافیت‌های مشتریان نفت و گاز خود دیگر به طور رسمی صادراتی ندارد. بنابر گزارش‌ها با این همه ایران همچنان میزان اندکی نفت، که برخی منابع آن را ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه در روز برآورد می‌کنند، به صورت پنهانی و قاچاق به خریداران و واسطه‌ها عرضه می‌کند.
آن گونه که رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته اگر نفتی هم از این طریق به فروش برسد به دلیل تحریم‌های بانکی و مالی منابع آن به دست ایران نمی‌رسد.
رکود شدید اقتصادی، سقوط ارزش پول ملی و چند برابر شدن بهای ارزهای معتبر خارجی در بیش از یک سال گذشته همه بیانگر تنگناهای شدید به خاطر تحریم‌های آمریکاست.
جهش تولید ملی با وجود تحریم‌ها و رکود؟
معاون رئیس جمهوری ضمن اعتراف به این تنگناها ادعا کرده که شعار سال که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای "جهش تولید" تعیین کرده تحقق می‌یابد و "بخش تولید ملی را بی‌توجه به تحریم‌ها جهش می‌دهیم".
بر پایه گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی جمهوری اسلامی امسال نیز مانند دو سال گذشته و پس از بازگشت تحریم‌ها همچنان منفی خواهد بود.
در کنار برآوردهای نهادهای بین‌المللی مرکز آمار ایران هم در تازه‌ترین گزارش خود که ۱۱ شهریور منتشر شد اعلام کرد که تولید ناخالص داخلی در ایران در بهار امسال به نسبت فصل مشابه سال پیش با احتساب نفت سه و نیم درصد کاهش داشته است.
آمار این مرکز نشان می‌دهد که رشد منفی اقتصادی در گروه صنایع و معادن در بهار امسال به نسبت سه ماهه نخست سال پیش ۴/۴ درصد منفی بوده است.
با توجه به این وضعیت، که هنوز چشم‌اندازی برای بهبود آن وجود ندارد، مشخص نیست رئیس سازمان برنامه و بودجه بر چه مبنایی وعده "جهش تولید ملی" را می‌دهد. آمار رسمی فقط ادامه رکود اقتصادی و به تبع آن کاهش تولید را تائید می‌کند.
علی خامنه‌ای خرداد ماه امسال گفته بود گفت در حوزه اقتصاد، تحول این است که "بتوانیم بند ناف اقتصاد کشور را از نفت جدا کنیم".
دونالد ترامپ و "قطع وابستگی" ایران به نفت
بحث قطع وابستگی به درآمدهای نفتی در ایران بحثی قدیمی است که هیچگاه به طور جدی برای آن برنامهریزی نشده است. اکنون به یاری دونالد ترامپ وابستگی بودجه سالانه به نفت به شدت کاهش یافته اما پرسش اساسی این است که آیا راهی برای جایگزینی این درآمدها وجود دارد؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه سه ماه پیش افزایش درآمدهای مالیاتی را مهم‌ترین راه جایگزینی درآمدهای نفتی عنوان کرد اما با توضیحاتی که داد مشخص کرد این کار دست‌کم در میان مدت در جمهوری اسلامی عملی نیست و در صورت عملی بودن هم همه مشکل را حل نمی‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمد باقر نوبخت ۱۴ خرداد در گفت‌وگو با رادیو اقتصاد گفت: «مالیات هم در دنیا دارای شاخصی است؛ یعنی سهمی که مالیات از تولید ناخالص داخلی دارد در کشور‌های پیشرفته صنعتی ۳۰ تا ۴۰ درصد، در کشور‌های در حال توسعه ۲۰ تا ۳۰ درصد و در ایران کمی بیش از شش درصد است.»
بخش بزرگی از اقتصاد ایران در تسلط نهادهای تحت فرمان رهبر جمهوری اسلامی قرار دارد که یا از پرداخت مالیات معاف هستند یا از راه‌های گوناگون از پرداخت آن خودداری می‌کنند.
معاون رئیس جمهوری میزان معافیت مالیاتی در سال را ۵۰ هزار میلیارد تومان ذکر کرده و تاکید کرد با اصلاح قانون مالیات، جلوگیری از فرار مالیاتی و کاهش معافیت‌ها می‌توان بخشی از درآمدهای نفتی را جایگزین کرد.
در بودجه سال ۹۹ سهم درآمدهای نفتی ۵۰ هزار میلیارد تومان تعیین شده که در صورت تحقق هم با مشکل عدم "امکان تبادل مالی" مواجه است. سهم نفت در بودجه امسال کمتر از ده درصد است و به گفته نوبخت در سال‌های قبل به ۵۰ درصد هم می‌رسید.
به عبارت دیگر جلوگیری از فرار مالیاتی نیز فقط می‌تواند جایگزین بخشی از درآمد نفتی باشد و ظاهرا به همین دلیل است که دولت فروش اوراق قرضه و اموال خود را در دستور کار قرار داده است.
طرح عرضه نفت در بورس هم که حسن روحانی ماه پیش وعده داده بود باعث "گشایش اقتصادی" شود ظاهرا به دلیل مخالفت رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه ناکام ماند. با این حساب فعلا تمام تلاش دولت معطوف به جبران کسری بودجه است و چشم‌انداز تحقق "جهش تولید ملی" روشن نیست.